Pod względem liczby uczelni wyższych województwo lubelskie znajduje się w czołówce ośrodków akademickich w Polsce i jest największym we wschodniej części kraju.

Działa tu ponad 20 uczelni wyższych (publicznych i niepublicznych), które wyróżniają się przede wszystkim imponującym dorobkiem naukowo-badawczym, docenianym w kraju i za granicą.

Studenci chętnie wybierają lubelskie z uwagi na komfort życia oraz na wysoki poziom kształcenia. Uczelnie, obok bogatej oferty edukacyjnej, corocznie rozszerzanej o nowe kierunki, rozbudowują oraz modernizują swoją infrastrukturę i zaplecze badawcze, wspierają aktywność naukową i pozanaukową studentów oraz podejmują działania skierowane do absolwentów.

W mieście wojewódzkim na wszystkich uczelniach kształci się blisko 60 tys. osób, w tym ponad 8 tys. studentów zagranicznych oraz 500 studentów z programu Erasmus +. Mimo ogólnokrajowego trendu do spadku liczby studentów, związanego m.in. z niżem demograficznym w kraju, liczba osób studiujących w Lublinie utrzymuje się na zbliżonym poziomie, zaś liczba studentów zagranicznych stale wzrasta – w roku akademickim 2019/2020 odsetek studentów zagranicznych wyniósł ponad 11%, zaś w w roku akademickim 2021/2022 – 13,8%.

O ugruntowanej pozycji lubelskich uczelni w środowisku naukowym świadczy ich obecność oraz bardzo dobre lokaty w rankingach krajowych, jak też międzynarodowych (np. Webometrics Ranking of World Universities). W Rankingu Szkół Wyższych 2021 organizowanym przez Fundację „Perspektywy” Politechnika Lubelska zajęła 2. pozycję w Polsce w kategorii „Innowacyjność”, zaś Uniwersytet Medyczny w Lublinie zajął 8. pozycję w kategorii „Warunki kształcenia” oraz 15. pozycję w kategorii „Umiędzynarodowienie”. W raporcie „Akademickość polskich miast 2020” Lublin zajął 5. miejsce w kraju w zestawieniu ilościowym studentów zagranicznych.             

W  ostatecznym zestawieniu Lublin znalazł się na 5. miejscu wśród 26 polskich ośrodków akademickich ujętych w raporcie po Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu.

Atuty lubelskich uczelni:
1. wszechstronna i stale rozszerzana oferta  dydaktyczno-naukowa (różnorodność kierunków kształcenia: od kierunków technicznych i przyrodniczych, przez  medyczne,  po  humanistyczne
2. wysoko wykwalifikowana i ceniona kadra dydaktyczno-naukowa, charakteryzująca się szczególnym zaangażowaniem w rozwój młodych naukowców i pomoc w promocji ich osiągnięć, możliwość pracy badawczej w multidyscyplinarnych zespołach badawczych, kierowanych przez ekspertów i we współpracy z cenionymi ośrodkami krajowymi i zagranicznymi,
3. lokalizacja uczelni w ścisłym centrum miasta oraz w obrębie głównych szlaków komunikacyjnych (w pobliżu budynku każdej uczelni znajduje się przystanek autobusowy),
4. doskonała infrastruktura badawcza, umożliwiająca zdobywanie wiedzy nie tylko w komfortowych warunkach, ale przede wszystkim przy użyciu wysokiej jakości specjalistycznego sprzętu, oprogramowania i aparatury badawczej,
5. mocno rozbudowana, nowoczesna i bogato wyposażona infrastruktura sportowo-rekreacyjna oraz socjalna (w obrębie kampusów uczelnianych oprócz akademików znajdują się, m.in. liczne punkty gastronomiczne, handlowe i usługowe oraz kluby i puby studenckie),
6. różnorodność wydarzeń i inicjatyw studenckich zarówno o charakterze naukowym, jak i pozanaukowym, organizowanych lub wspieranych przez uczelnie i lokalne władze samorządowe,
7. bogate i stale rosnące zbiory bibliotek.