Gmina Ułęż jest gminą wiejską położoną w północno-wschodniej części województwa lubelskiego, w powiecie ryckim. Od południa sąsiaduje z gminami Baranów i Żyrzyn z powiatu puławskiego, od wschodu gminą Jeziorzany z powiatu lubartowskiego, od północy gminą Adamów z powiatu łukowskiego i gminą Nowodwór z powiatu ryckiego oraz od północnego zachodu i zachodu gminą Ryki.

Gmina Ułęż leży w całości w dorzeczu dolnego Wieprza, którego meandry wyznaczają na odcinku około 15 km jej południową granicę. Na terenie gminy rzeka Wieprz przyjmuje dwa dopływy – Świnkę i Zalesiankę oraz stanowi oś hydrograficzną gminy. We wschodniej części gminy znajduje się dolina rzeki Świnki, w obrębie której zlokalizowany jest szereg zwartych kompleksów stawów hodowlanych.

Na terenie gminy Ułęż dolina Wieprza objęta jest Obszarem Chronionego Krajobrazu

„Pradolina Wieprza” będącym największym chronionym obszarem województwa lubelskiego. Obszar ten obejmuje 58,6% powierzchni całkowitej gminy. W krajobrazie

„Pradoliny Wieprza” wyróżniają się zróżnicowane ekosystemy. Dolina rzeki Wieprz stanowi największy zasób dziedzictwa naturalnego gminy. Te cenne przyrodniczo tereny zamieszkuje wiele gatunków rzadkich roślin i gatunków zwierząt. Wyznaczony na rzece szlak kajakowy staje się coraz popularniejszy .Spływy kajakowe w pogodne dni ściągają liczne rzesze zwolenników tej formy wypoczynku. Obecnie w trakcie przygotowania jest przebiegający przez gminę Ułęż szlak rowerowy.

Istotnym elementem kształtującym układ przestrzenno – funkcjonalny gminy jest położenie dróg krajowych tj. drogi krajowej Nr 17 Warszawa – Lublin – Dorohusk (Kijów) – Hrebenne (Lwów) i Nr 48 Tomaszów Mazowiecki – Dęblin – Kock, które w połączeniu z drogami powiatowymi Nr 1435L i 1436L uważane są za oś funkcjonalną gminy. W obrębie dróg nr 1435L i 1436L zlokalizowane są największe miejscowości skupiające funkcję mieszkaniową i usługowo- administracyjną.

Na obszarze gminy zachowało się szereg ciekawych zabytków kultury materialnej, przede wszystkim o charakterze rezydencjonalnym. Wśród nich do najcenniejszych należą:

• Park dworski Osmolice,
• Dwór i park w miejscowości Podlodów,
• Zespół dworsko-parkowy w miejscowości Sarny,
• Zespół kościelny: kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, plebania, drzewostan w Sobieszynie,
• Zespół pałacowo-parkowy: pałac, dwie oficyny, brama wjazdowa z fragmentami dawnego ogrodzenia, kuźnia, zespół budynków folwarcznych, kuźnia, park ze śladami układu geometrycznego i stawem w Sobieszynie,
• Zespół przestrzenny Zespołu Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w Sobieszynie: budynek szkolny, budynek mieszkalny (d. „dyrektorówka”), budynek internatu, budynek mieszkalny drewniany (d. „dworek myśliwski”), budynek gospodarczy, założenie parkowe z aleją dojazdową w Sobieszynie,
• Zespół pałacowo-parkowy: pałac, pozostałości muru oporowego i bramy, park krajobrazowy, figura Matki Boskiej w Ułężu,
• Kościół    paraf.    pw.    Wniebowzięcia    NMP,    dzwonnica,    teren    cmentarza kościelnego w Żabiance.